Hoeveel druivenrassen bestaan er?
TLDR; Zijn er meer dan 10.000.
Maar lees vooral door, want dit heeft natuurlijk wat nuance en context nodig.
De diversiteit van druivenrassen
Je staat er meestal niet bij stil als je een glas wijn drinkt, maar het verhaal achter die druiven is vrij complex. Terwijl de meesten van ons wel vertrouwd zijn met Cabernet Sauvignon of Chardonnay, gaat er een hele wereld schuil achter de druivenrassen die onze wijnen vormen.
Het getal is best indrukwekkend: wereldwijd bestaan er meer dan 10.000 verschillende druivenrassen*. Van dit enorme aantal worden er ongeveer 4.000 gebruikt voor wijnproductie. Nog verrassender is misschien wel dat slechts ongeveer 20 druivenrassen verantwoordelijk zijn voor het leeuwendeel van de commerciële wijnproductie.
De populairste druiven voor wijn
Er worden natuurlijk nog meer druiven geplant dan degene die we voor wijn gebruiken. Wellicht één van de bekendste die je niet top of mind hebt, maar zeker ooit ophebt is: Sultana. Een druif, zonder pitjes, waarvan rozijnen worden gemaakt.
Maar goed, we moeten het hier natuurlijk hebben over druiven voor wijn. Die druiven stammen allemaal af van één plantensoort, de Vitis Vinifera. Van die wijndruiven zijn de belangrijkste op volgorde van aantal hectares wereldwijd:
Druif | Waar zie je het veel? | Smaakprofiel |
1. Cabernet Sauvignon | o.a. in: - Bordeaux, - Zuid-Afrika, - Napa |
Vol, krachtig, veel tannines, zwarte bessen, cederhout, soms paprika of munt |
2. Merlot | o.a. in: - Bordeaux, - Toscane, - Chili |
Zacht, soepel, rood fruit (kers, pruim), soms chocolade, kruiden, laurier |
3. Tempranillo | Door heel Spanje (en onder verschillende namen, zoals Tinto de Toro, Tinto Fino, etc.) |
Medium tot vol, rood en zwart fruit, tabak, leer, vaak vanille door houtrijping op Amerikaans eiken |
4. Airén (Huh? Denk je wellicht. Deze druif belandt uiteindelijk in Brandy) |
Spanje, specifiek: - La Mancha |
Neutraal, licht, weinig zuren, subtiel fruitig (appel, meloen), vaak gebruikt voor bulkwijn |
5. Chardonnay | o.a. in: - Bourgogne, - Champagne, - Californië |
Breed scala: fris en citrusachtig tot vol en romig met tropisch fruit en vanille, hout, boter (bij houtrijping) |
6. Syrah / Shiraz | o.a. in: - Rhône, - Australië, - Noord- en Zuid-Amerika |
Donker, kruidig, vol, zwarte bes, peper, soms vlezig of rokerig |
7. Garnacha Tinta / Grenache | o.a. in: - Rhône, - Spanje, - Australië, - Sardinië (daar het het Cannonau) |
Zacht, veel rood fruit (aardbei, framboos), kruidig, vaak wat alcoholrijk |
8. Sauvignon Blanc | o.a. in: - Loire, - Nieuw Zeeland |
Fris, hoge zuren, citrus, groene appel, kruisbessen, grasachtig of tropisch |
9. Pinot Noir | o.a. in: - Bourgogne, - Oregon, - Washington, - Nieuw Zeeland |
Licht tot medium, rood fruit (kers, aardbei), floraal, aardse tonen |
10. Trebbiano | o.a. in: - Italië, - Frankrijk (daar gaat het in Cognac & Armagnac en heet het Ugni Blanc) |
Licht, fris, neutraal, citrus en groene appel, vaak hoge zuren |
En dan zijn er door klimaatverandering etc. uiteraard nog druiven die snel toenemen in volume. Zoals bijvoorbeeld Marselan, een kruising tussen Cabernet Sauvignon en Grenache, die behoorlijk resistent is voor veel ziektes**.
Charme van lokale druivenrassen
Terwijl de grote namen de markt domineren, kent elk wijnland zijn eigen lokale helden. Neem bijvoorbeeld de Nederlandse Johanniter, speciaal ontwikkeld voor ons klimaat. Of denk aan de Italiaanse Nebbiolo, die eigenlijk alleen in Piemonte tot zijn recht komt. Maar wel qua kwaliteit ongelooflijke wijnen brengt, zoals Barolo en Barbaresco. Soms vertellen die 'kleine' druiven dus een veel interessanter verhaal dan hun beroemde tegenhangers.
Effect van terroir
De expressie van een druivenras wordt sterk beïnvloed door waar het groeit. Een Chardonnay uit Bourgogne smaakt fundamenteel anders dan eentje uit Californië. Dit verklaart waarom dezelfde druif zo verschillend kan smaken - en waarom wijnliefhebbers nooit uitgepraat raken over hun favoriete regio's.
Klimaat & druivenrassen
Klimaatverandering dwingt wijnbouwers om na te denken over alternatieve druivenrassen. Vergeten variëteiten worden herontdekt omdat ze beter bestand zijn tegen warmte of droogte. En sommige druivensoorten "verhuizen" wellicht qua regio. Dit gaat de wijnwereld de komende jaren zeker nog flink opschudden.
Daarnaast leiden moderne kruisingstechnieken tot nieuwe druivenrassen die ziekteresistent zijn en minder bestrijdingsmiddelen nodig hebben. Sommige puristen zien dit als heiligschennis, maar is innovatie niet juist wat de wijnwereld altijd heeft vooruitgebracht? Immers de belangrijkste wijndruif, Cabernet Sauvignon, is ook een kruising. Weet jij van welke druiven? (antwoord staat verderop in de FAQ's)
De grote verscheidenheid aan druivenrassen is meer dan een leuk weetje. Het vormt ook de basis voor:
- Biodiversiteit in wijngaarden
- Unieke lokale wijntradities
- Aanpassingsvermogen aan klimaatverandering
- Een breed spectrum aan smaakbelevingen
Nu ben jij aan zet. Ben je nieuwsgierig geworden? Begin dan eens met het verkennen van minder bekende druivenrassen. Misschien is je volgende wijnkeuze niet simpelweg "een Chardonnay", maar laat je je adviseren over alternatieven. Wie weet ontdek je wel je nieuwe favoriet.
Om je vast te helpen is hier een lijstje met wat minder bekende druivensoorten waar je eens wat in kunt ontdekken:
Wit:
- Ansonica (een serieus alternatief voor als je meer tussen Chardonnay en Sauvignon in zit)
- Gelber Muskateller (mooi voor die zoetere dessert wijn)
- Pedro Ximenez (dit wordt veel gebruikt in versterkte wijnen)
Rood:
- Barbera (donkere kersenyoghurt, fris, wat minder tannine, maar nog steeds duidelijk Italiaans)
- Freisa (ook lokale Piemontese druif die een redelijk comeback maakt)
- Zinfandel (deze ken je wellicht wel, maar als zijnde Primitivo)
Om het op te sommen
De wereld van druivenrassen is veel rijker dan wat we in de supermarkt tegenkomen. Terwijl ongeveer 20 rassen de markt domineren, ligt er een schat aan ontdekkingen te wachten in de overige 4.000 wijndruiven. Die diversiteit is niet alleen fascinerend, maar ook essentieel voor de toekomst van wijn.

Veelgestelde vragen
-
Waarom worden er zo weinig druivenrassen commercieel gebruikt?
Dit heeft vooral te maken met economische factoren en bekendheid bij consumenten. Bekende druiven zijn een 'veilige' keuze voor producenten. Daarnaast kun je veel van de grote druiven zien als rode, gele en blauwe verf bij schilderen om een gewenste kleur te bereiken, je geeft makkelijk richting aan welke smaak je wilt bereiken.
-
Kunnen alle druivenrassen wijn worden?
Nee, sommige druiven zijn specifiek bedoeld voor consumptie als tafeldruif of voor het maken van rozijnen.
-
Welke druif is de bekendste kruising?
Cabernet Sauvignon is een kruising tussen Cabernet Franc en Sauvignon Blanc.
-
Komen er nog nieuwe druivenrassen bij?
Ja, wetenschappers ontwikkelen regelmatig nieuwe kruisingen, vooral gericht op klimaatbestendigheid en ziekteresistentie.
-
Welk druivenras is het meest aangeplant wereldwijd?
Cabernet Sauvignon is momenteel het meest aangeplante druivenras voor wijnproductie wereldwijd.
Bron:
* BESTMEDGRAPE: Out of 10,000 varieties, here some grapes types that might interest you!: https://www.enicbcmed.eu/bestmedgrape-out-10000-varieties-here-some-grapes-types-might-interest-you
** Comparison of Chemical and Sensory Profiles between Cabernet Sauvignon and Marselan Dry Red Wines in China: link
Reacties (0)
Er zijn geen reacties voor dit artikel. Wees de eerste die een bericht achterlaat!