Waarom wijn decanteren? Het belang en de voordelen

Waarom decanteren we wijn?

Ken je dat? Je opent een mooie fles wijn waar je al weken naar uitkijkt, maar bij die eerste slok voel je toch wat teleurstelling: "ik had er meer van verwacht". De wijn smaakt stug, ruikt niet of nauwelijks, of er zweven kleine korreltjes in je glas. Zonde van zo'n bijzondere fles natuurlijk.

Veel wijnliefhebbers maken (onbewust) deze fout: ze trekken een fles open, en schenken de wijn direct uit de fles in het glas. Maar vaak is één simpele tussenstap het verschil tussen een 'prima' wijn en een wauw-ervaring: decanteren.

Wat is decanteren eigenlijk?

Simpel gezegd: je schenkt de wijn over in een speciale karaf (decanter). Dit heeft twee belangrijke effecten. Ten eerste komt de wijn in contact met zuurstof, waardoor aroma's vrijkomen. Ten tweede kun je het bezinksel dat zich in oudere wijnen vormt achterlaten in de fles. Het klinkt misschien als een gedoe, maar geloof me - het is de moeite meer dan waard.

Waarom zou je wijn decanteren?

Stel je voor: je hebt net intensief gesport. Die eerste diepe teug lucht daarna voelt als een verademing, toch? Zo werkt het ook met wijn. Door te decanteren geef je de wijn letterlijk de kans om 'op adem te komen'. Vooral jonge, krachtige rode wijnen worden hier merkbaar beter van. Die stugge tannines worden zachter, fruitaroma's komen vrij, en de wijn toont zich van zijn beste kant.

Welke wijnen moet je decanteren?

Niet elke wijn heeft decanteren nodig. Hier een praktische vuistregel:

• Jonge, krachtige rode wijnen (denk aan Barolo, Bordeaux, Barossa,..): Ja, absoluut!
  
• Oudere rode wijnen (10+ jaar): Ja, maar voorzichtig
  
• Volle witte wijnen: Soms
  
• Lichte witte wijnen en rosé: Meestal niet
  
• Mousserende wijnen: Liever niet, zonde van de bubbels
  

Het effect van decanteren: een test die je zelf kunt doen

Twijfel je nog? Doe deze simpele test: schenk een glas wijn direct uit de fles. Decanteer de rest. Proef na een half uur beide glazen. Het verschil zal je verbazen. De gedecanteerde wijn is vaak zachter, expressiever en gewoon lekkerder.

Hoe Decanteer Je Wijn?

Het lijkt misschien ingewikkeld, maar eigenlijk is het heel eenvoudig. Houd de fles schuin boven je karaf en schenk rustig. Bij oude wijnen kun je een lampje onder de flessenhals houden om te zien wanneer het bezinksel komt. Stop dan met schenken, of pak een fijn theezeefje (liefst fijner dan dat) en schenk door.

Bij oudere wijnen, laat je de wijn rustig in de karaf lopen, jongere wijnen mogen wat meer contact met zuurstof en kun je dus meer laten "vallen" in de karaf.

Hoelang Moet Je Decanteren?

Dit hangt af van de wijn, maar laten we een grove richtlijn pakken:

• Jonge, krachtige rode wijn: 1-2 uur
  
• Oudere rode wijn: 15-30 minuten
  
• Volle witte wijn: 15-20 minuten
  

Soms denk je er te laat aan, en heb je die twee uur niet voor een jonge fles. Wat je kunt doen om het proces wat te versnellen is het volgende:

• Schenk de wijn niet te rustig in de karaf
• Giet hem met een trechter terug in de fles
• Herhaal het proces

Óf:

• Wals de karaf royaal gedurende een periode, walsen zorgt ook voor meer contact met zuurstof

Óf, ja meerdere wegen leiden naar Rome:

• Gebruik een beluchter tijden het schenken naar de karaf

De controverse: "decanteren is onzin"

Sommige puristen beweren dat decanteren wijn 'kapot' maakt. Ze zeggen dat de subtiele aroma's vervliegen. Maar uit ervaring weten we: bij de juiste wijnen, op de juiste manier gedecanteerd, worden de meeste wijnen er alleen maar beter van.

Decanteren zonder karaf? Geen probleem!

Je hebt geen dure kristallen decanter nodig. Een schone glazen waterkaraf werkt ook prima. Het gaat erom dat de wijn ruimte krijgt om 'open' te worden. Desnoods werkt zelfs een grote glazen maatbeker. (wel belangrijk dat het glas schoon is, je eruit kunt schenken, en je dit wellicht aan niemand laat zien)

De gouden tip

Begin met decanteren voordat je gaat koken. Tegen de tijd dat het eten klaar is, is je wijn perfect op dronk. Zie het als een klein ritueel dat je wijnervaring naar een hoger niveau tilt. Puntje om op te letten: zet die karaf dan niet naast je pannen, want vetspetters en de warmte van de pannen doet wijn geen goed.

Conclusie

Decanteren is geen pretentieus gedoe, maar een praktische stap naar meer wijnplezier. Het verschil tussen een 'prima' fles en een memorabele wijnervaring zit vaak in die kleine extra aandacht. Want laten we eerlijk zijn: als je investeert in een mooie fles wijn, waarom zou je dan niet zorgen dat hij optimaal tot zijn recht komt?

Veelgestelde Vragen

1. Moet ik alle rode wijn decanteren?
   Nee, niet alle rode wijn heeft het nodig. Vooral jonge, krachtige wijnen en oudere wijnen met bezinksel hebben er baat bij.
2. Kan ik wijn te lang decanteren?
   Ja, vooral oudere wijnen kunnen hun charme verliezen als ze te lang aan lucht worden blootgesteld.
3. Maakt het uit wat voor karaf ik gebruik?
   Nee, zolang hij maar schoon en geurloos is. Een brede bodem zorgt voor meer contact met lucht.
4. Kan ik witte wijn decanteren?
   Ja, vooral volle witte wijnen kunnen baat hebben bij kort decanteren.
5. Wat als ik geen decanteerkaraf heb?
   Zie hierboven, maar een schone glazen waterkaraf werkt ook prima. Het gaat om het principe, ook een beetje om de vorm, niet om de bedoeling van het object.

Proost! En vergeet niet te delen hoe jouw ervaring met decanteren is.