Wat betekenen vintage jaartallen op wijn?

Dat jaartal op je wijnfles

Sta je weleens voor een wijnrek en vraag je je af wat dat jaartal op die fles nu eigenlijk betekent? Die cijfers vertellen soms een fascinerend verhaal over wat er nu precies in je glas zit. Het is een soort tijdcapsule die je meeneemt naar het moment waarop de druiven werden geplukt.

De basis: Wat zegt het jaartal?

Het principe is eigenlijk verrassend simpel: het jaartal (of de 'vintage') op je wijnfles vertelt je wanneer de druiven zijn geoogst. Daarbij kun je er tevens de kanttekening bij plaatsen dat dat vaak betekent september of oktober op het Noordelijk halfrond, en een half jaar eerder op het Zuidelijk halfrond. Maar waarom is dat zo belangrijk?

Het klimaat als meesterchef

Denk aan wijn maken als koken met de ingrediënten die de natuur je geeft. Een warm, zonnig jaar met precies genoeg regen levert vaak rijpe, volle druiven op. Het resultaat? Een wijn met intense smaken van rijp fruit. Een koeler jaar daarentegen geeft je meestal elegantere, frissere wijnen met meer zuren.

Het touwtrekken tussen regen en zon

Het weer speelt een cruciale rol:

• 🌞 Veel zon = rijpere, zoetere druiven
• 🌦️ Regelmatige regen = sappige druiven met balans
• ⛈️ Te veel regen = mogelijk waterige smaken
• 🥶 Late vorst = mogelijke schade aan de druiven

Waarom sommige wijnen geen jaartal hebben

Niet elke wijn draagt een jaartal. Deze 'non-vintage' wijnen, vaak te vinden bij champagne en andere mousserende wijnen, moet je zien als een orkest van vintages die samen voor continuïteit qua smaakprofiel zorgen. De wijnmaker mengt wijnen uit verschillende jaren om een consistente smaak te creëren. 

De grote verschillen tussen jaartallen

Topjaren vs. uitdagende jaren

2018 was een spectaculair jaar in Napa Valley - de wijnen waren zo perfect in balans en zo complex dat wijnliefhebbers er nog steeds over praten. Maar 2018 in Italië? Dat was een heel ander verhaal, met relatief weinig indrukwekkende resultaten. Toch betekent een uitdagend jaar niet automatisch slechte wijn - ervaren wijnmakers weten ook dan iets moois te maken. Om Italië er nog eens bij te pakken, 2014 werd over het algeheel vervloekt, maar veel Barolo en sommige Brunello wijnen uit dat jaar komen anno 2025 nog schitterend uit de verf. Een vintage die vrij veel zuren in de wijnen wist te brengen en daarmee ook wat extra houdbaarheid.

Investeren in goede jaartallen

Voor verzamelaars en liefhebbers die wijn bewaren, zijn jaartallen essentieel. Een topjaar uit een prestigieuze regio kan een slimme investering zijn. Maar let op: goede bewaaromstandigheden zijn cruciaal (meer daarover onder andere in dit artikel over flessen liggend of rechtop bewaren). Een geweldige wijn uit een topjaar kan waardeloos worden in een te warme kast.

Praktische tips voor het kiezen van jaartallen

Wanneer is het jaartal écht belangrijk?

Bij duurdere wijnen die je wilt bewaren, is het jaartal cruciaal. Voor je dagelijkse wijn? Veel minder. Daarnaast maken zijn sommige wijnhuizen ook heel bekwaam in het maken van goede wijn in slechte jaren. Onder andere door bijvoorbeeld keuzes te maken in qua verdelen van druiven (in een slecht jaar gaan soms de betere druiven in de niet-toppers van het huis en worden de topwijnen wellicht niet eens gemaakt).

De kunst van het proeven

Het vergelijken van verschillende jaartallen van dezelfde wijn is fascinerend. Probeer eens twee jaren naast elkaar - bijvoorbeeld een 2018 en 2019 van dezelfde Bordeaux. De verschillen kunnen verbluffend zijn, en juist die variatie maakt wijn zo boeiend. Sommige huizen spelen hier op in door een "vertical" uit te brengen, zoals Hamilton Russel bijvoorbeeld.

Streekgebonden successen

Elke wijnregio heeft zijn eigen sterrenjaren. Terwijl Bordeaux juichte in 2019, lijkt 2022 het jaar van de Rhône. En de Bourgogne? Die schitterde in 2015 (ook in '19, maar die zijn eerder rijp dan '15). Klimaat en micro-klimaat speelt dus een enorme rol in hoe wijn uiteindelijk voor de dag komt.

De toekomst van wijnjaartallen

Met klimaatverandering zien we de wijnbouw veranderen. Traditionele wijngebieden worstelen met nieuwe uitdagingen, terwijl voorheen 'te koude' regio's (denk aan Nederlandse wijn) ineens interessant worden. Het maakt het volgen van jaartallen relevanter dan ooit.

Een glas vol verhalen

Elk jaartal vertelt een verhaal - over zonnige dagen, onverwachte stormen, vroege vorst of perfecte omstandigheden. Als je dat begrijpt, wordt elke slok een reis door de tijd, wellicht een beetje pretentieus, maar hoe verder je je erin verdiept, hoe logischer het klinkt.

Conclusie

Het jaartal op je wijnfles is meer dan een nummer, het helpt je begrijpen wat er in je glas zit. Of je nu een verzamelaar bent of gewoon van een goed glas wijn houdt, deze kennis maakt je wijnervaring rijker.

Veelgestelde Vragen

1. Is een ouder jaartal altijd beter?
   Nee, veel wijnen zijn juist bedoeld om jong gedronken te worden. Alleen bepaalde premium wijnen worden beter met de jaren.
2. Wat is het beste recente wijnjaar?
   2019 wordt algemeen gezien als een uitzonderlijk jaar, vooral voor Franse en Italiaanse wijnen (waar ook '20 en '21 heel erg goed zijn). Maar 'het beste' jaar verschilt per regio, en soms zelfs per huis.
3. Hoe lang kan ik een wijn bewaren?
   Dit hangt af van de wijn. Veel alledaagse wijnen zijn op hun best binnen 2-3 jaar. Premium wijnen kunnen vaak 10+ jaar mee.
4. Waarom zijn sommige jaartallen duurder dan andere?
   Topjaren leveren vaak betere wijnen op en zijn daarom duurder. Ook schaarste door weersinvloeden kan de prijs opdrijven.
5. Hoe herken ik een goed wijnjaar?
   Zoek online naar oogstrapporten van de regio of vraag het aan ons.