Waarom "Bush Vines" enkele van 's werelds beste wijnen voortbrengen

Wat enkele van 's werelds beste wijnen gemeen hebben

Wanneer je aan wijngaarden denkt, stel je je waarschijnlijk keurige rijen aan palen en draden omhooggeleidde wijnstokken voor. Toch komen enkele van de meest begeerde wijnen van wat lijkt op wilde bossen druiven, "bush vines". Deze wijnstokken kunnen meer op een ongetemde en onverzorgde weide lijken dan op een verzorgde wijngaard. Maar dit is geen teken van laksheid bij de wijnmaker.

Afbeelding: Links Bush Vines, rechts normale wijnstokken. AI gegenereerd, dus ze zien er wat uniform uit, maar het gaat om het idee.

Wat zijn "Bush Vines"?

Wat zijn bush vines, of "bosstokkies" zoals ze in Zuid Afrika ook wel zeggen? Wij hebben daar overigens zelf geen echt lekker woord voor, struikwijnstokken bekt niet echt lekker, vandaar dat ik het bij het Engels houd. Maar goed, simpel gezegd zijn het wijnstokken die als struiken groeien, niet beheerd door geleidingssystemen. Ze ontwikkelen dikke, kronkelige stammen die hun armen vrijelijk spreiden, wat resulteert in een uniek bladerdak dat de druiven op natuurlijke wijze beschermt. 

Waarom Bush Vines zo'n nut kunnen hebben in de productie van wijn

Deze wijnstokken hebben diepe wortelsystemen die soms wel een diepte van 15 á 20 meter bereiken. En dat maakt ze ideaal zijn voor droge klimaten. Hun wortels bereiken water en mineralen die onbereikbaar zijn voor ondiepe geleidde wijnstokken. Wanneer zo'n wijnstok moeite moet doen om te groeien helpt dat uiteindelijk om complexiteit en vaak intensiteit toe te voegen aan wijnen die ermee gemaakt worden. Daarnaast zorgt het natuurlijke bladerdak voor perfecte rijpingsomstandigheden, het biedt de broodnodige schaduw voor de druiven tijdens intense hitte, maar laat wel ochtendzonlicht toe.

Afbeelding: Zo verwachten we dat wijngaarden er uit zien, perfecte rijtjes van nette rechtopstaande wijnstokken. Dit is overigens van een bezoek aan Napa Valley.

Die 'stress' op de druiven

Interessant genoeg gedijen wijnstokken onder stress, wat de kwaliteit van de druiven verbetert. De beperkte toegang tot water dwingt wijnstokken om energie in vrucht te stoppen, niet in bladeren, wat geconcentreerde, goed rijpende wijnen oplevert. De wijnstok die ouder wordt, dieper wortels heeft, geeft vaak minder, maar beter fruit af. Jonge stokken precies andersom. Daarom zijn Pre-Phylloxera wijngaarden zo'n specifiek ding bij liefhebbers. Meer daarover in een ander artikel, maar in het kort. Meer dan een eeuw geleden was er een ziekte die flink huishield onder wijnstokken in Europa. Veel wijnstokken gingen kapot. De redding was enten op Amerikaanse wortels. Wijnstokken gered. De ziekte: Phylloxera. Dus Pre-Phylloxera wijnstokken staan nog op wortels van voor die ziekte en zijn dus per definitie heel oud.

Bush Vine wijngaarden komen met kosten

Die wijngaarden zijn vrij arbeidsintensief. Het aanplanten en netje laten groeien is weliswaar minder werk, maar snoeien en plukken moet allemaal vrij onhandig en met de hand. Dat veroorzaakt natuurlijk hogere prijzen. Toch overtreft de kwaliteit in veel gevallen gewone wijnen dankzij lagere opbrengsten en gerichte energie van de plant in het laten groeien van de druiven. Er zit dus zeker een pluspunt in.

Het kan nog steeds betaalbaar

Voor kwaliteit zonder hele buitensporige kosten, kijk naar je Zuid-Afrika's Swartland of oude wijngaarden in Spanje. Een producent zoals Stellenrust biedt bijvoorbeeld één van de best beoordeelde Chenin Blancs die van van bush vines komt voor minder dan €40.

Leuk Roel, maar waar hebben we het nu over qua smaak?

Lastig te zeggen. Je hoopte hier op meer, dat snap ik. Waar je naar zoekt is dus het gevolg van die wijnstok die meer moeite moet doen om te groeien. Dat uit zich dan vaak weer in een intensere smaak. Intens wil hier niet noodzakelijk zwaarder zeggen. Je moet dit simpelweg zien als dit. Als je ooit een saus of soep maakt, kom je zeker een moment tegen waarop je denkt: "dit mist smaak". Kun je 2 dingen doen:

1. Zout, Maggi, bouillonblokje erbij.
2. Indikken. Minder vocht = meer smaak.

Dat laatste bedoel je met die intensiteit. Maar uiteraard zonder dat de wijn fysiek dikker en stroperiger wordt.

Traditie en toch belonen van innovatie 

Bush vines blijven het verhaal van ambachtelijke wijnmakerij vormgeven. Ze overbruggen de kloof tussen traditie en de moderne wijnwereld en bieden een blik op een wijnbouwtechniek die kwaliteit boven kwantiteit stelt. Daarnaast helpen ze ook in het blijven kijken naar hoe oude technieken een duurzame wijnbouw kunnen ondersteunen.